Leven in het nu is tegenwoordig een hele uitdaging. Vele mensen zijn alleen maar bezig met wat ze allemaal ‘moeten’ of ‘moesten’, straks, morgen, overmorgen, volgende maand, volgend jaar, vorige week, toen. Zelfs tijdens de meeste sollicitatiegesprekken of zelfs tijdens feestjes worden er vragen gesteld ‘waar en hoe zie jij jezelf over 5 jaar’?
We zijn met z’n allen geprogrammeerd om doelen voor en in de toekomst te hebben, heb je deze doelen niet dan word je bijna voor gek verklaard. En naar het verleden wordt er gekeken welke fouten je gemaakt hebt en word je daar telkens aan herinnerd of ga je zelfs gebukt onder de ervaringen uit het verleden. Nieuwe ervaringen die lijken op de oude ga je uit de weg, want dat deed pijn en die pijn wil je niet meer. Dus je ervaringen uit het je verleden worden garanties voor de toekomst in plaats van dit om te buigen naar ‘ervaringen uit het verleden zijn GEEN garanties voor de toekomst’. Ik durf zelfs te stellen dat de ‘shit uit je verleden, de mest is voor je toekomst!’
De ondernemers onder ons zijn zelfs alleen maar met het verleden en met toekomst bezig, hoe kan het nóg beter, wanneer en hoe kunnen we groeien, waar moet op bezuinigd worden en ga zo maar door. Alles staat in het teken van onze buitenwereld.
Een buitenwereld waar menig mens zich mee identificeert. Imago’s die hoog gehouden moeten worden, zien en gezien worden, wat heb je bereikt en waar wil je naartoe, een studie doen die met aangrenzende zekerheid zal voorzien in rijkelijke betaling want dan ben je succesvol en dan tel je mee. Alles draait om meten en weten, om kennis. Sociale, emotionele en spirituele intelligentie? Dat mag je je in je eigen tijd en de rest van je leven zien te vergaren. Terwijl dit zó belangrijk is voor onze eigen ontwikkeling, van jongs af aan. Zonder dat loop je vroeg of laat tegen de lamp, de lichamelijke of de geestelijke lamp, of beide.
Als je altijd, elke dag opnieuw alle ballen (die je jezelf oplegt) tracht in de lucht te houden dan kan er geen focus zijn op het ‘nu’, dan ligt de focus doorgaan, vallen en weer opstaan en weer doorgaan. De oudere generaties onder ons roepen regelmatig ‘niet lullen maar poetsen’ of ‘het komt goed’ en vervolgens rennen we gewoon weer door, als een kip zonder kop. Want we hebben het altijd zo gedaan, en dat werkte, dus waarom zouden we dat veranderen?! Tja, als je doet wat je altijd deed, dan krijg je wat je altijd kreeg. Niet lopen klagen dan, want je wist de uitkomst al. Dan had je het maar anders moeten doen.
De veelal gestelde vraag, ook tijdens mijn coach gesprekken, is dan ‘hoe’? Omdat we zo vast zitten in deze patronen en programmeringen, voortdurend in ons hoofd zitten om te bedenken hoe we het allemaal gaan bolwerken, zien we simpele oplossingen die al aanwezig zijn in onszelf over het hoofd. We kunnen die antwoorden gewoonweg niet meer vinden én niet meer voelen.
Wat heeft dat ego dan te maken met leven in het nu?
Het ego weerhoudt ons telkens opnieuw om in het NU te leven, juist omdat het ego voortdurend vooruit wilt. Het ego is dat innerlijke stemmetje dat bijvoorbeeld zegt: ‘ik kan niet alleen zijn’, ik wil erkenning’, ‘ik wil waardering’, ‘ik wil liefde (hoe maakt niet uit)’, ‘ik ben beter dan jij’, ‘hij/zij doet het niet goed of heeft meer dan ik’. Het ego houdt niet van afwijzing of afkeuring, het ego wil ook geen verandering maar juist comfort en het ego leeft vaak juist in het verleden of in de toekomst. Door ons ego voortdurend te laten prevaleren, blijft ons hoofd ons allerlei verhalen vertellen, zoals bijvoorbeeld: ‘mijn oude baan was leuker’, ‘mijn nieuwe baan moet wel passen’, of ‘mijn oude partner gaf op en ging er niet helemaal voor’ en ‘mijn nieuwe partner moet wel helemaal voor mij gaan, anders is het een ‘no-go’’. Het ego wil ook altijd gelijk hebben, no matter what.
Het ego zorgt dus voor verwachtingen, oordelen, voorwaardes met als gevolg vaak teleurstellingen, onmacht en verdriet.. Feitelijk allemaal zaken die of achter ons liggen, of in het vooruitschiet liggen maar zelden in het NU. Terwijl het NU wel allemaal gebeurt, dat is er het gekke aan. En precies op datgene dat NU gebeurt, daar hebben we weerstand op, want dat willen we niet. Dat kan pijn, verdriet of onmacht zijn en dat wenst niemand te moeten voelen, toch? Terwijl daar juist een kracht zit. Als je die pijn, verdriet of onmacht kunt omarmen, ervoor kunt gaan zitten, kunt toelaten en uiteindelijk kunt accepteren, dan verdwijnt het bijna net zo snel als dat het gekomen is.
Zeg altijd ‘ja’ tegen het huidige moment, NU. Wat is er nóg gekker of een grotere futiliteit dan innerlijke weerstand creëren tegen iets dat er al is in het NU? Wat is er nóg gekker dan weerstand te bieden tegen het leven zelf, wat altijd NU is en ook altijd NU zal blijven? Overgeven aan wat nu is, ‘wat is’. Zeg ‘ja’ tegen het leven en zie hoe de dingen als vanzelf voor je gaan werken in plaats van tegen je.
Een voorbeeld wat mij onlangs gebeurde. Ik was een aantal keer bij de tandarts geweest omdat er helaas een aantal tanden niet in hun volle kracht zaten. Er diende een revisie plaats te vinden waarbij een noodbrug tijdelijk nodig was. De noodbrug was aangebracht en ik hoopte stiekem dat ik die zelfde week nog een nieuwe en definitieve oplossingen in mijn mond kreeg, liefst nog vóór mijn vakantie die in het vooruitzicht lag. De procedure was me niet helemaal duidelijk en ik vergat ernaar te vragen. Na mijn vakantie kwam de volgende, en naar mijn aanname, de laatste afspraak met de definitieve oplossing. Toch knaagde het aan me waarop ik mijn tandarts belde en toch maar om uitleg vroeg. Ze zei dat de volgende afspraak na mijn vakantie een afspraak was waarbij een afdruk gemaakt werd, de puntjes op de i gezet zouden worden en dat daarna de tandtechnieker om de hoek kwam voor een definitieve oplossing. Huh, dacht ik en liet haar weten wat mijn veronderstelling was. Nee zei ze, ik heb er geen invloed op wanneer u met vakantie gaat, dit is het meer kan ik er niet van maken. Er zijn mensen die maanden of zelfs een jaar met een noodvoorziening in hun mond lopen. Ik stribbelde wat verongelijkt tegen door te zeggen dat ik niet van plan was die noodvoorziening 1 dag langer dan nodig was in mijn mond te houden. Waarop zij zei: ‘maak het niet groter dan het is, deal ermee en lach erom’. Ik zie u over 2 weken. Ik hing op en allerlei gedachtes spookten door mijn hoofd, uiteenlopend van ‘ze heeft een punt’ tot aan ‘wie denkt zij wel dat ze is?!’
Kortom mijn niet functionele ego bleek niet te zitten wachten op afkeuring en geen directe instant oplossing en was vooral bezig met de toekomst vanwege het feit dat ik maar liefst 2 hele weken van mijn leven met een noodvoorziening in mijn mond moest lopen. Toen ik er eens goed voor was gaan zitten moest ik zo hard lachen, dat ik er buikpijn van kreeg. Wat had ik me voor even helemaal laten leiden door mijn ego, die besloten had dat dit verhaal toch echt een lijdensweg was.
Niets is minder waar natuurlijk. Ik had me tegen de huidige situatie, het NU verzet, wilde comfort en geen ongemak - ook niet voor heel even. Ik was niet in het NU aanwezig en het ego weerhield hiervan.
Waar je ook bent en in welke situatie je je ook bevindt, zorg ervoor dat je er helemaal bent met lichaam én geest. Als je huidige moment van zijn niet te doen vindt en het je ongelukkig maakt, dan zijn er drie opties: 1. Ga weg van de situatie, 1 verander de situatie of 3 accepteer de situatie helemaal. Als je zelf de verantwoordelijkheid neemt over je leven, dan moet je één van deze drie opties kiezen. En dan, dan accepteer je de consequenties van je keuze.
Wanneer je dat niet doet, dan wijs je niet alleen het NU af, maar ook jezelf en maak je van jezelf een slachtoffer. Dan ontneem je jezelf de vrijheid om bewust het gedrag te kiezen dat jou dient in plaats van tegenwerkt. Als je niet kun accepteren wat er nu is, dan kun je waarschijnlijk anderen (onbewust) ook niet accepteren zoals ze zijn.
Een volledige acceptatie van het hier en nu, en het gedrag of de actie die daarbij hoort, zal dus ook je relaties met jezelf én met anderen doen opbloeien en ‘zuiveren’.
Van nature zijn we geneigd onszelf voortdurend te beschermen, tegen het kwaad – waarvan wij denken dat het ook het daadwerkelijke kwaad is -. De een klaagt meer dan de ander, waardoor klagen een negatieve energie met zich mee brengt. Een energie die ons leeg vreet en tegelijkertijd onuitputtelijk is. Hierdoor komt de focus steeds meer op het negatieve te liggen en krijgen we het idee dat we daardoor controle krijgen over de situatie. Door ons controle mechanisme in werking te stellen, sluiten we ons af voor nieuwe ervaringen en verrassingen. Want zoals eerder uitgelegd wenst ons ego comfort en dus geen verrassing.
In werkelijkheid creëer je zo natuurlijk alleen maar meer negativiteit en kan er zelfs een self-fulfilling prophecy ontstaan: je trekt de negativiteit aan die je met al je gepieker juist zo graag op een afstandje wilde houden. Alles wat je aandacht geeft groeit.
In mijn omgeving hoor ik vaak hun verhaal beginnen met ‘als dan……….dan ga ik dat doen’, ‘als dan…… Ze verzinnen allerlei voorwaardes voor geluk en innerlijke rust. Als er zo veel geld op de bank staat, als ik eindelijk afgevallen ben, als ik de perfecte partner gevonden heb, dan…
Zo zetten ze zichzelf voortdurend in de wachtstand, een permanente staat van wachten.
Er is natuurlijk niets mis met doelen stellen en het willen bereiken van dingen, het problem is echter dat we dit vaak gebruiken als een vervanging voor het leven ‘leven of voelen, voor zijn’.
Het enige dat dit kan weerleggen is het NU.
Je functionele ego helpt je met profileren, iets bereiken, je beschermen en opkomen voor jezelf. Het helpt je om je te onderscheiden van anderen. Maar als je té veel in je ego zit – dan wordt het niet functioneel- is het vaak juist moeilijk echt verbinding te maken met jezelf en anderen. Daarnaast hecht je je dan vaak aan een uiterste: kracht of kwetsbaarheid, doen of zijn, controle of loslaten. Als je je bewust wordt van je ego kun je beide polen omarmen en ontstaat er een nieuwe balans. Je kunt nog steeds jezelf profileren, en tegelijkertijd een transparante verbinding maken met je hoofd, hart en buik. En van daaruit met anderen.’
Je niet functionele ego houd je (onbewust) juist weg van je dromen en de persoon die je graag wilt zijn. Je niet functionele ego wordt meestal aangedreven door angst dat je niet goed genoeg bent, er niet echt mag zijn. Dat je niet genoeg hebt, op het gebied van werk, geld of liefde, dat je constant bezig bent met ‘tekorten’.
Als je focus op die angst en tekorten ligt en dus de onderliggende drijfveer is, dan zijn vrijheid en liefde vaak ver te zoeken en staat je droom in de wachtstand.
Als je afstand kunt nemen van je niet functionele ego en er met helderheid naar kunt kijken, ontstaat er ruimte in je. Dan kan angst verschuiven naar vertrouwen en afhankelijkheid naar autonomie. Oppervlakkige verbindingen verdwijnen dan, omdat ze je niet meer dienen of je bent juist in staat om deze te verdiepen.
Hoe kun je dan je niet functionele ego tackelen, of er geen gehoor aan geven?
Dat kunnen we doen door ons te herinneren hoe en wat onze egoloze momenten waren in ons leven en hoe deze voelde.
We (her)kennen allemaal egoloze momenten, bijvoorbeeld als je opgaat in muziek, een zonsondergang of een vloeiende samenwerking. De tijd verdwijnt, je voelt je één, je bent in ‘flow’ en alles loopt vanzelf. En voor je het weet denkt je ego heel sneaky ‘kijk mij nou eens’. Het gaat er niet om dat je vecht tegen je ego, want dan komt het alleen maar meer als een duveltje uit een doosje. Bewust zijn is de sleutel om naar je ego te kijken, je schouders op te halen als het zich probeert te manifesteren, toe te laten en erom te lachen. Liefdevol zijn naar jezelf als je ego als een duveltje uit het doosje tevoorschijn komt.
Er is niets mis mee om jezelf te beschermen en voor jezelf op te komen en je grenzen kenbaar te maken. Als je dat vanuit bewustzijn doet, dan komt je ego in dienst van je Zelf te staan, in plaats van jij in dienst van je Ego.’
Dan hoef je niet telkens achterom te kijken en naarstig op te zoek te zijn naar wat voor je ligt, dan kun je liefdevol accepteren en respecteren wat er NU is en kun je in het NU ZIJN.
