Mijn vader is onderweg met dementie. Er is een etiket opgeplakt (dat werkelijk niemand graag wil horen en wil accepteren), maar dat etiket heb ik niet nodig om te voelen en te weten dat er écht iets aan de hand is met zijn geheugen. Al een geruime tijd zie en merk ik dat. De eerste tekenen popte zelfs een aantal jaren geleden op maar liet het toen gewoon 'zijn'.
Mijn vader is een man die het denken uitgevonden zou kunnen hebben, zich graag onderdompelt in literatuur, klassieke muziek, dans, politiek, alle kranten leest, gesprekken goed gaande kan houden, graag vertelt, meerdere talen spreekt, Europa via zijn werk bereisd heeft, charmant is met vrouwen en er ook niet onaantrekkelijk uit ziet.
Een man die graag alles deelt, graag in grote auto’s rijdt en de eerste is die hem uitleent als jij in de problemen zit, die graag anderen helpt, meer weggegeven heeft dan dat er binnen kwam, alle kranten van voor tot achter leest en de belangrijkste artikelen uitknipte en inklapperde, en dus een boekenkast vol met krantenknipsels heeft, en ooit een berging vol had staan met interessante kranten die nog wel eens van belang konden zijn.
Hij is ook een man van kritiek, discussies, provoceren, van een minderwaardigheidscomplex, van verbale en non verbale agressiviteit, waarvoor het nooit goed genoeg is, alles beter weet, zijn wil de wet is, vind dat mannen en vooral vrouwen geëmancipeerd moeten zijn maar zelf de vrouwen het liefst aan het aanrecht ziet.
Een man die zo koppig is als 10 ezels in de wei, die graag gelijk heeft, al jaren openlijk zegt dat hij nooit kinderen had moeten krijgen, zijn ex vrouw 10 jaar lang zwart heeft lopen maken bij iedereen die het maar horen wilde, zijn kinderen indoctrineerde met dit zelfde verhaal, sociaal-emotioneel en fysiek er nooit was voor zijn kinderen - ze moesten zich lange tijd zelf opvoeden vanaf hun zesde toen hun moeder vertrok. Een man en vader die al zijn liefjes in zijn leven voor zijn kinderen liet gaan. En vooral een man is die altijd in de slachtoffer rol verkeert.
Een man die zelf getraumatiseerd is met een vader die wees was en in weeshuizen opgegroeid is en nooit liefde gekend heeft. Met ouders die hierdoor voor de buitenwereld leefde, om erkend en gezien te worden.
Een man die de vader is van mijn broer en mij en steeds hulpbehoevender wordt en deels al is. Een man die 3 jaar geleden gescheiden is van zijn tweede vrouw omdat hij een oude vlam van 35 jaar geleden tegenkwam en een half jaar later weer terug bij haar op de stoep stond. Als vrienden, als in een soort van lat relatie waar ik geen weet van had omdat mijn vader in de beleving verkeerde dat ze weer samen zijn als man en vrouw en mij dit nooit verteld heeft.
Een vader en een man met tal van beslissingen louter en alleen in zijn voordeel en als dat niet in zijn voordeel uitpakte dan kreeg de andere daar de schuld van.
Een vader die er nooit was, tenzij mijn broer en ik gingen sporten. Dan bracht hij ons van hot naar her en kwam altijd kijken. Dat was meteen de reden waarom we ook zoveel sporten tegelijk deden. Het hele weekend stond er in het teken van. Voor mij tennissen, voetballen en handbal. En voor mijn broer voetballen (bij MVV jeugd) en wedstrijdskiën in Landgraaf bij Sigi Moser, en de tennisbaan pikte hij ook af en toe mee.
Een vader die probeerde om als opa dingen goed te maken via zijn kleinkinderen en hier zoveel als hij maar kon alles voor deed en doet. Ook naar hen ging hij altijd kijken, of het nu zwemmen, voetballen, hockey of tennis was, opa stond altijd langs de lijn.
Dit alles is niet meer, hij weet niet meer waar hij 3 jaar geleden zijn 80 e verjaardag gevierd heeft (samen met ons in Spanje), hij weet (soms) niet meer dat we vorig jaar november samen een reis naar mijn broer in Italië gemaakt hebben, hij weet niet weer welke intense, bijzondere en mooie gesprekken we in de auto gevoerd hebben, hij weet niet meer dat hij ‘s nachts op de gang van het hotel wilde gaan plassen, hij weet niet meer wat we daar samen besproken hebben en wat er moet gebeuren als zijn geheugen nóg slechter wordt.
Hij weet niet meer dat hij een half jaar geleden zijn telefoon verloor op straat en deze telefoon overreden door een auto teruggevonden is, dat zijn bankpas geblokkeerd werd vanwege 3x een verkeerde pincode, hij weet niet meer dat hij mij daarna gemachtigd heeft bij de bank voor zijn rekeningen om alles zijdelings in goede banen te leiden, hij weet niet meer dat we zijn badkamer zouden verbouwen omdat de douche nog in het bad is en gevaarlijk kan zijn, hij weet niet meer hoe zijn mobiele telefoon werkt en zegt dat er foutjes zitten in die telefoon, hij weet niet meer hoe het koffiezetapparaat werkt en snapt niet dat Philips ooit zo’n slecht apparaat heeft kunnen maken.
Hij weet soms de weg terug naar huis niet meer als hij gaat wandelen.
Hij wantrouwt mij soms en wordt boos omdat hij opmerkt dat ik toegang tot zijn rekening heb, hij wordt boos als je zegt dat een douche veiliger is dan in een bad stappen om te douchen, want hij is heus wel voorzichtig en geen kind meer. Hij wilt het contact met mij verbreken omdat hij zelfstandig moet blijven en wilt blijven auto rijden, ook al kan dat eigenlijk niet meer.
Hij zegt dat hij met volle bewustzijn op een zaterdagavond om 22:30 uur in het donker midden op de straat liep (omdat hij moest gaan plassen maar de huissleutel niet vond), zodat hij mijn kinderen tegemoet zou lopen die hem daar zouden ophalen. Hij wordt boos als je dan zegt dat dit heel gevaarlijk is en het niet normaal is dat je dat doet, want er is gewoon een stoep.
En vaak, vaak is hij (nog) super helder en voert hij hele gesprekken, vertelt lange verhalen alsof er niets aan de hand is. Hoor je van anderen dat ze niets aan hem gemerkt hebben, dat ze een 'normaal' gesprek met hem gevoerd hebben. Dat zijn momenten dat je aan jezelf twijfelt of je het wel goed gezien hebt dat zijn geheugen verslechterd.
Want mijn vader is heel intelligent en door zijn hoge intelligentie is hij vooralsnog goed in staat om overal omheen te draaien en zich overal uit te kletsen. Hij geeft antwoorden op vragen via 80 km omweg, of hij heeft dan zoveel verteld dat hij de vraag niet meer weet maar wel als een 'heldere' man een heel zeer samenhangend verhaal verteld heeft, waardoor je op het verkeerde been gezet wordt. Een soort Johan Cruyff actie maar dan verbaal.
Onlangs was ik vreselijk boos op hem, écht heel boos, woedend zelfs. Het overviel me en ik kon het niet beheersen of controleren. Ik kreeg allerlei ongevraagd advies en oplossingen waar ik écht niet op zat te wachten en me dat nóg bozer maakte. Zo boos dat ik me gedroeg als een klein kind, zo deelde mijn directe omgeving mij mede, een gekwetst en boos klein kind. Een kind dat riep 'pffff hij luistert weer alleen naar zijn vrouw die zijn vrouw niet meer is en ver weg zit, en ik zit hier met dit gedoe', gedoe waar ik al mee zit sinds ik zes jaar oud ben. Zorgen voor mijn broertje en voor hem omdat hij nog geen ei kon bakken en er nooit was. Mijn leven lang zijn gezanik over vrouwen moest aanhoren - want alles lag altijd aan hen en nooit aan hem - , hij is er nooit voor ons geweest en nu, nu moet ik weer voor hem gaan zorgen en alles oplossen?! Ik dacht het niet, hij bekijkt het maar!' Oh wat was ik boos en liep stampvoetend naar buiten.
Buiten waar het miezerde en waar nog wat zware buitenlampen terug opgehangen moesten worden omdat de achtergevels waren geschilderd. Lampen die eigenlijk te zwaar waren om alleen de klus te klaren, maar ik moest en zou ze ophangen. Daar kon ik mijn boosheid en woede op loslaten. Na gevloek, getier en geschreeuw in de stromende regen is het dan uiteindelijk gelukt. De lampen hingen en waren aangesloten.
De klus was klaar, maar ik was nog niet klaar om terug naar binnen te gaan, dus liep ik omhoog te tuin in. De regen kletterde op en langs me heen en tussen die stromende regen hoorde ik toch nog de vogels fluiten, geritsel in de struiken, de geur van de bladeren en het gras. Mijn zintuigen stonden open en ik werd rustiger. Ik ging tegen een dikke boomstam aan zitten en toen barste ik in tranen uit, tranen die als regen over mijn wangen stroomde en tegelijk ook weg werden gespoeld door de regen. Mijn huilen was niet tegen te houden en ook niet te stoppen, zo hard had ik in geen jaren gehuild.
Al snikkend keek ik rond en liet het beeld van onze prachtige tuin toe, zoveel moois en groen en toen viel het kwartje. Ik wás dat kleine gekwetste kind op dat moment, dat kind dat op haar zesde volwassen moest zijn, moest zorgen voor de ander, terwijl het zelf die zorg heel hard nodig had op die leeftijd. Het kind dat nooit gezien werd en er alles voor deed om wél gezien te worden, door haar vader.
En onder die boosheid zat een immens verdriet. Verdriet van mijn pijn, zijn pijn, van wat er ooit was, nooit was geweest en nooit meer komen zou.
Ik liet alles toe wat er daar in de stromende regen ontstond en besefte dat ik in de rouw was. In de rouw om wat er ooit was geweest maar er niet meer was, maar ook in de rouw om wat er NOOIT was geweest en nu al helemaal nooit meer zou komen.
Want mijn vader was sinds enkele jaren zachter geworden, liever, en ik mocht hem steeds meer. Hij werd de afgelopen jaren zelfs een beetje de vader die ik mij altijd gewenst had. En tevens een fijne opa voor mijn kinderen.
Met dat inzicht en besef liep ik verder en dieper de tuin in en plofte in de wei op een stoel bij mijn vuurplaats. Het regende nog steeds en door de regen viel de bloesem van de bomen en zag ik bijna het gras groeien. Ik zat er te zitten, te 'zijn', zeker een uur lang. Warm was het niet en ik was zeiknat en toch had ik het niet koud, ik was warm van binnen. Warm omdat ik mezelf heen en weer wiegde, omdat ik mezelf troostte. Destijds had ik troost nodig van mijn ouders, maar kreeg het niet en ik was toen ook niet in staat om mezelf te troosten, nu wel. Nu ben ik volwassen en kan mezelf troost bieden, mezelf koesteren, mezelf liefde geven die ik destijds zo hard nodig had.
De warmte in mezelf ontdekken, herinneren en aanvaarden op dit oude pijnlijke stuk, maakte dat er van alles begon te stromen in mijn lichaam. Ik voelde mezelf helen, daar in de stromende regen, in de appelwei bij mijn vuurplek. Mijn oude pijn op dit stuk verdween als sneeuw voor de zon, hierdoor hervond ik mijn kracht. De kracht om op te staan en verder te lopen, met al mijn zintuigen open en vol dankbaarheid liep ik terug richting huis en stapte ons huis binnen als een geheelde volwassen vrouw.
Als geheelde en volwassen vrouw vertelde ik mijn lief wat ik gedaan had en wat er gebeurd was en heel rustig vertelde ik hem dat dit nodig was geweest om mezelf te helen. Dat ik dit stuk niet had zien aankomen en er blijkbaar nog iets zat dat aangekeken mocht worden. Maar ook zei ik dat het gegeven advies en oplossingen wellicht prima waren maar dat ik daar niet om gevraagd had en ook niets mee kon, want wat ik eigenlijk nodig had was alleen maar een luisterend oor. Als ik advies of een oplossing nodig heb dan zal ik dit voortaan aangeven en ook als ik dat niet nodig heb.
Het leerde me ook iets wat ik zelf nog wel regelmatig doe richting mijn naasten, ongevraagd advies geven........ oef dat gaat de komende tijd mijn innerlijke mantra thuis worden: 'zwijgen en luisteren", totdat ik dit thuis ook onder de knie heb.
Dagen later nog voelde ik dat er écht iets in mij veranderd was. Ik voelde geen boosheid meer, geen irritatie of frustratie, ook niet als ik mijn vader voor de zoveelste keer hetzelfde moest uitleggen. Er is compassie voor in de plaats gekomen en onvoorwaardelijke liefde. En natuurlijk zal ik met alle liefde en plezier voor mijn vader zorgen, ook als het straks grilliger wordt met zijn geheugen en ook als het dan niet meer leuk is. Ik wens dat hem straks veel leed bespaard kan blijven, dat hij waardig zijn einde mag volbrengen.
Omdat er heling in mij heeft plaatsgevonden, behoeft dit oude verhaal niet meer verteld te worden en zitten de bijhorende emoties op dit oude verhaal niet meer vast in mijn lichaam, en voel ik me bevrijd. Vrij en los van wat ooit was. Het boek over dit verhaal sluit zodat er een nieuw verhaal en boek geschreven kan worden.
Welk nieuw verhaal ga jij schrijven? En welk oud verhaal ga jij achter je laten?
